Mô tả Linh dương đầu bò xanh

Kích thước và tuổi thọ

Ngoại hình loài này giống trâu bò nhưng khá thon gọn

Linh dương đầu bò xanh thể hiện sự lưỡng hình giới tính. Con đực lớn hơn và sẫm màu hơn so với con cái. Linh dương đầu bò xanh có chiều dài từ đầu đến hết thân thường giữa 170–240 cm (67–94 in). Chiều cao trung bình khoảng 115–145 cm (45–57 in).[19] Trong khi con đực nặng tới 290 kg (640 lb), con cái ít khi vượt quá 260 kg (570 lb).[20] Điểm đặc trưng ở chiếc đuôi dài, đen, khoảng 60–100 cm (24–39 in).[19] Tất cả đặc điểm và dấu hiệu của loài này là đối xứng song phương cho cả hai giới.[21] Tuổi thọ trung bình khoảng 20 năm trong tự nhiên, và 21 năm trong môi trường nuôi nhốt.[22] Cá thể già nhất từng được nuôi nhốt sống khoảng 24,3 năm.[21]

Màu sắc

Linh dương đầu bò có bờ vai rộng vạm vỡ, diện mạo nặng mặt tiền, cùng chiếc mõm đặc biệt chắc khỏe. Linh dương non khi sinh có màu nâu vàng, bắt đầu chuyển màu trưởng thành khi đạt 2 tháng tuổi. Độ biến thiên màu sắc lông thú trưởng thành khoảng từ màu đá sẫm hoặc xám xanh đến xám nhạt hoặc thậm chí nâu xám. Lưng và sườn hơi nhẹ hơn so với bề mặt bụng và phần dưới bụng. Vạch sọc dọc nâu sẫm đánh dấu khu vực giữa cổ và mặt sau lồng ngực,[23] do đó chúng còn có tên "brindled gnu" (linh dương đầu bò nâu đốm).[24] Lông bờm của cả hai giới đều dài, cứng, dày, đen tuyền, màu sắc giống như đuôi và gương mặt.[21] Trong khi bờm của 2 phân loài linh dương đầu bò râu trắng phía tây và phía đông rủ thẳng xuống, còn 2 phân loài linh dương đầu bò Nyassaland và linh dương đầu bò thông thường có bờm nhô lên. Tuyến mùi hơi, nơi mà tiết ra chất dầu trong suốt, hiện diện trên bàn chân trước, ở con đực lớn hơn so với con cái.[6]

Dựa theo giới hạn chiều dài hộp sọ, phân loài nhỏ nhất của loài này là linh dương đầu bò râu trắng phía tây,[16] đây cũng là phân loài sẫm màu nhất. Linh dương đầu bò râu trắng phía đông có màu sáng nhất.[6] Cả hai phân loài đó đều sở hữu bộ râu trắng kem, nhưng ngược lại ở cả hai phân loài linh dương đầu bò Nyassaland và linh dương đầu bò thông thường sở hữu bộ râu đen. Rõ mõm dài nhất tìm được ở linh dương đầu bò Nyassaland, ngắn nhất ở con cái linh dương đầu bò râu trắng phía Tây.[16]

Sừng

Cận cảnh cặp sừng linh dương đầu bò

Cả hai giới đều có cặp sừng lớn, hình dạng giống dấu ngoặc đơn. Sừng mở rộng sang mỗi bên, về phía ngoài, sau đó đường cong hướng lên trên rồi uốn vào trong. Ở linh dương đực, sừng có thể dài 83 cm (33 in), trong khi sừng linh dương cái dài 30–40 cm (12–16 in).[19] Mặc dù là một loài linh dương, linh dương đầu bò xanh có nhiều đặc điểm loài trâu bò. Ví dụ, cặp sừng giống như trâu rừng châu Phi cái.[19] Hơn nữa, cấu trúc cơ thể nặng và phần thân trước lớn, không cân xứng khiến chúng có hình dạng như con bò.[25][26]

Bệnh tật và ký sinh trùng

Dịch tả trâu bò có lẽ là căn bệnh nghiêm trọng nhất mà linh dương đầu bò nhiễm phải. Chúng cũng dễ bị lở mồm long móng, bệnh than, ghẻ lở hay hoại tử móng guốc.[26] Virus herpes lần đầu tiên được phân lập từ linh dương đầu bò xanh vào năm 1960 do nhà khoa học thú y Walter Plowright.[27] Mặc dù nguyên nhân tử vong thay đổi từ năm này sang năm khác, nhưng trong một đợt hạn hán ở Botswana, con non và con cái có tuổi hầu hết đều có khả năng tử vong. Vào một dịp khác, người ta ước tính rằng 47% trường hợp tử vong do bệnh, 37% do bị ăn thịt, còn lại là kết quả tai nạn.[26]

Linh dương đầu bò có thể bị nhiễm vài loại ký sinh trùng khác nhau. Trong một nghiên cứu, linh dương đầu bò xanh được phát hiện nhiễm đến 13 loài giun tròn, một loài sán lá, ấu trùng của năm loài ruồi nhặng, ba loài chấy rận, bảy loài ve bọ, một loài ve bétấu trùng của một loài giun hình lưỡi. Trong số này, hầu hết phổ biến hơn ở vài thời điểm trong năm so với số khác.[28] Nhìn chung, ấu trùng Gedoelstica và Oestrus ký sinh ở đoạn mũi, khoang hô hấp của linh dương đầu bò xanh, đôi khi còn di chuyển lên não.[26] So với một số loài trâu bò khác, linh dương đầu bò xanh kháng nhiễm được vài loài ve bọ phá hoại.[29]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Linh dương đầu bò xanh http://books.google.com/books?id=g977LsZHpcsC&prin... http://www.google.com/books?id=JgAMbNSt8ikC&pg=PA6... http://www.merriam-webster.com/dictionary/gnu http://www.merriam-webster.com/dictionary/taurus http://animals.nationalgeographic.com/animals/mamm... http://www.safaricamlive.com/Encyclopedia/mammals/... http://www.ultimateungulate.com/Artiodactyla/Conno... http://www.departments.bucknell.edu/biology/resour... http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=1420050... http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=1420051...